Ποιο παιχνίδι είναι η αποδιδασκίνδρα;
Τι ήταν η πλαταγή;
Γυρίζουμε πίσω το χρόνο για να μάθουμε πως διασκέδαζαν τα παιδιά στην Αρχαία Ελλάδα.
Για τις γενιές που έμαθαν να παίζουν στους δρόμους και τις αλάνες
και όχι μπροστά από μια οθόνη,
οι λέξεις «κρυφτό», «τυφλόμυγα», «αγαλματάκια ακούνητα», «κυνηγητό» κτλ, ήταν έννοιες ταυτόσημες με το παιχνίδι και τη χαρά.
Χιλιάδες χρόνια πριν, σχεδόν τα ίδια παιχνίδια έπαιζαν και οι πρόγονοί μας στην Αρχαία Ελλάδα.
Ας δούμε ποια ήταν τα αγαπημένα των παιδιών τότε και πως τα ονόμαζαν.
Πλαταγή
Ποιο είναι το πρώτο παιχνίδι με το οποίο ασχολείται ο άνθρωπος στη ζωή του; Η κουδουνίστρα φυσικά. Κάτι αντίστοιχο υπήρχε και στην Αρχαία Ελλάδα. Μια πήλινη κουδουνίστρα την οποία έδιναν στα μωρά για να ξεχνιούνται και να ηρεμούν. Την ονόμαζαν «πλαταγή».
Άθυρμα
Ένα από τα πιο συνηθισμένα παιχνίδια τα οποία απευθύνονταν σε παιδιά που ναι μεν είχαν μεγαλώσει, όμως δεν ήταν ακόμη σε θέση να βγουν από το σπίτι και να παίξουν με άλλα παιδιά. Έτσι λοιπόν, είχαν το άθυρμα, το οποίο δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα ξύλινο αλογάκι με τροχούς το οποίο έσερναν με σχοινί.
Χαλκή Μυία
Η γνωστή σε όλους μας «τυφλόμυγα». Η ονομασία προέρχεται από το είδος της μύγας που το κυρίως σώμα της έχει το χρώμα του χαλκού και που είναι γνωστή ως «χρυσόμυγα». Οι κανόνες ήταν ίδιοι με σήμερα. Τα μάτια ενός παιδιού δένονταν με ένα μαντήλι και προσπαθούσε στα τυφλά να πιάσει κάποιον από τους συμπαίκτες του. Η διαφορά είναι πως αυτοί τον χτυπούσαν με τις ζώνες τους ή ένα ξύλο.
Αποδιδασκίνδρα
Οι κανόνες ήταν απλοί. Ένα παιδί έκλεινε τα μάτια και τα υπόλοιπα έτρεχαν να κρυφτούν. Μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα, ανοίγει τα μάτια του και ψάχνει να τους βρει. Κάθε φορά που βρίσκει κάποιον, πρέπει να τρέξει πιο γρήγορα από εκείνον στην αρχική του θέση αλλιώς χάνει. Μιλάμε φυσικά για το «κρυφτό».
Πεντέλιθα
Άλλο ένα παιχνίδι το οποίο παιζόταν μέχρι πρόσφατα. Τα γνωστά «πεντόβολα». Κάθε παιδί είχε μπροστά στα πόδια του πέντε βότσαλα. Έπρεπε να πετάξει ένα στον αέρα και να το ξαναπιάσει, αφού πρώτα έχει πάρει ένα από αυτά που βρίσκονται στα πόδια του. Νικητής όποιος κατάφερνε να τα σηκώσει όλα χωρίς να του πέσει το βότσαλο κάτω.
Ασκωλιασμός
Ένα όχι και τόσο γνωστό σε εμάς, αν και σώζεται σε κάποια μέρη της Ηπείρου με την ονομασία «Ασκί». Ήταν ένα παιχνίδι ευλυγισίας και ισορροπίας. Οι παίκτες ανέβαιναν επάνω σε ένα φουσκωμένο ασκί το οποίο ήταν αλειμμένο με λάδι. Νικητής όποιος ισορροπούσε για περισσότερη ώρα πάνω στο ασκί.
Το κολλαβίζειν
Σήμερα είναι περισσότερο γνωστό στην Ελλάδα ως «μπιζ». Ένας παίκτης κλέινει τα μάτια του και γυρίζει την πλάτη στους συμπαίκτες του. Κάποιος από αυτούς τον χτυπά και πρέπει να μαντέψει με ποιο χέρι τον χτύπησε για να πάρει τη θέση του.
Ακινητίνδα
Ένα παιχνίδι που παίζεται ακόμη και σήμερα από πολλά παιδιά. Η σύγχρονη ονομασία του είναι «αγαλματάκια ακούνητα, μέρα ή νύχτα;». Στα αρχαία χρόνια παιζόταν όπως και σήμερα. Ένα παιδί ήταν με γυρισμένη την πλάτη και απαγγέλει. Όσο γίνεται αυτό τα παιδιά από πίσω του κινούνται. Όταν σταματήσει γυρίζει απότομα. Όποιος δεν προλάβει να κοκκαλώσει στη θέση του χάνει και βγαίνει από το παιχνίδι.
Πλαγγόνες
Τα κορίτσια συνήθιζαν να παίζουν με πλαγγόνες, δηλαδή κούκλες πήλινες των οποίων τα χέρια και τα πόδια στερεώνονταν στο σώμα με σύρμα έτσι ώστε να κουνιούνται και να μοιάζουν ζωντανές. Μάλιστα τις έντυναν με ρουχαλάκια που έραβαν οι γυναίκες του σπιτιού ειδικά για αυτή τη δουλειά. Τους φορούσαν παπουτσάκια και τις έβαζαν να περπατήσουν, να χορέψουν, να κοιμηθούν. Έπλαθαν ολόκληρο νοικοκυριό με αυτές, χρησιμοποιώντας μικροσκοπικά πήλινα αγγεία σαν και αυτά που χρησιμοποιούσαν καθημερινά στο σπίτι τους, ενώ έστηναν και μικρά σπιτάκια επιπλωμένα με καρέκλες, τραπεζάκια και κρεβάτια.
Επίσκυρον
Τα κορίτσια συνήθιζαν να παίζουν με πλαγγώνες, δηλαδή κούκλες πήλινες των οποίων τα χέρια και τα πόδια στερεώνονταν στο σώμα με σύρμα έτσι ώστε να κουνιούνται και να μοιάζουν ζωντανές. Μάλιστα τις έντυναν με ρουχαλάκια που έραβαν οι γυναίκες του σπιτιού ειδικά για αυτή τη δουλειά. Τους φορούσαν παπουτσάκια και τις έβαζαν να περπατήσουν, να χορέψουν, να κοιμηθούν. Έπλαθαν ολόκληρο νοικοκυριό με αυτές, χρησιμοποιώντας μικροσκοπικά πήλινα αγγεία σαν και αυτά που χρησιμοποιούσαν καθημερινά στο σπίτι τους, ενώ έστηναν και μικρά σπιτάκια επιπλωμένα με καρέκλες, τραπεζάκια και κρεβάτια.
Αστράγαλοι
Από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια των μεγαλύτερων παιδιών ήταν οι αστράγαλοι. Τους αστραγάλους τους μάζευαν από τα πίσω πόδια των κατσικιών και των αρνιών. Καμιά φορά, όμως, αντί για αστραγάλους χρησιμοποιούσαν πετρούλες ή καρύδια και αμύγδαλα τα οποία μόλις το παιχνίδι έληγε, τα έτρωγαν κιόλας!
Διελκυστίνδα
Άλλο πολύ γνωστό παιχνίδι ήταν η σκαπέρδα, η σημερινή διελκυστίνδα. Οι παίκτες καρφώνουν στο χώμα ένα δοκάρι που στο μέσο του έχει μια τρύπα από όπου περνούν ένα σκοινί. Στις δύο άκρες του δένεται από ένας παίκτης, έτσι ώστε ο ένας να μην κοιτά τον άλλον, και προσπαθούν, τραβώντας με δύναμη, να φέρουν ο ένας τον άλλον κοντά στη δοκό. Το παιχνίδι αυτό παίζεται και με ισάριθμους από κάθε πλευρά παίκτες.
Αιώρα
Άμαξες
Απόρραξις ή Ανακρουσία
Αρπαστόν
Εις ώμιλλαν
Το Κερρητίζειν
Κρικηλασία ή τροχός
(κάτι σαν) Μπέιζμπολ
Εφεδρισμός (καλοθοσφαίριση)
Επιμέλεια diadrastika.com, με πηγές για τα κείμενα και τις εικόνες από mentality10.com, mikrosanagnostis.gr, hellas-now.com / Top Image by diego_cervo from depositphotos.com
