Καλλιτεχνική απεικόνιση από Stefan Keller στο Pixabay

Χρονοταξιδιώτης δημοσιεύει βίντεο από το έτος 2079 για το πως είναι η ζωή εκεί

Σπύρος Μακρής
περιεχόμενο νόησης και επινόησης, με στοιχεία δημιουργικής γραφής

Ένας άνθρωπος που αυτοαποκαλείται χρονοταξιδιώτης αναφέρει πως εμπιστεύεται ένα κανάλι στο YouTube και μέσω αυτού παρακαλεί να δημοσιευτεί τμήμα ενός βίντεο που υποτίθεται ότι έχει τραβήξει ο ίδιος για να το δείξει σε εμάς. Όπως αναφέρει σε αυτό, η ατμόσφαιρα το 2079 δεν είναι και τόσο καλή, οι πάγοι δεν έλιωσαν, ωκεανοί και θάλασσες μολύνθηκαν περισσότερο, επιλεγμένα δάση έχουν χαθεί από καλά προσχεδιασμένες πυρκαγιές, πολλά ιπτάμενα σκάφη πετούν μέχρι το ύψος των ταρατσών όπου μπορούν να προσγειωθούν.

Ο χρονοταξιδιώτης αναφέρεται σε γνωστές εταιρίες-κολοσσούς του παρόντος μας που εξακολουθούν να υπάρχουν στα 2079, οι οποίες επηρεάζουν τις καταστάσεις της εποχής εντελώς απροκάλυπτα. Μάλιστα, δημιουργούν δήθεν καμπάνιες υπέρ της οικολογίας και της αποκατάστασης της υγείας του πλανήτη και των κατοίκων του. Η χρήση πλαστικού έχει σχεδόν μηδενιστεί αλλά η αντικατάστασή του από νέο υλικό που εφευρέθηκε το 2055 δημιουργεί άλλα προβλήματα στο περιβάλλον και στον πληθυσμό. Αλλά οι εταιρίες δεν το βάζουν κάτω. Ενοχοποιούν τον πολίτη που το χρησιμοποιεί και επινοούν φόρους που οι κάτοικοι πείθονται να πληρώνουν, χωρίς κάποιο ουσιαστικά ανταποδοτικό αποτέλεσμα. Οι πρόεδροι αυτών των κολοσσών μένουν με τις οικογένειές τους και τα έμπιστά τους ανδροειδή ρομπότ στα διαστημόπλοιά τους και δεν τους νοιάζει ιδιαίτερα τι γίνεται στη Γη. Όμως, χρειάζονται πόρους για να χρηματοδοτούν προγράμματα που θα επιτύχουν την «ψηφιακή μεταμόσχευσή» τους ή/και εκείνα που θα τους φέρουν να γίνουν μόνιμοι κάτοικοι στον πλανήτη Άρη, όπου εκεί οι συνθήκες ζωής έχουν αρχίσει να γίνονται ανθρώπινες με τεχνητό τρόπο – όποιο από τα δύο επιτευχθεί πρώτο.

Τελικά, αντίθετα από ότι είχε προτείνει η Eleanor Roosevelt, σύζυγος του γνωστού Αμερικανού προέδρου, το μέλλον δεν φαίνεται να ανήκει και τόσο πολύ σε αυτούς που πιστεύουν στα όνειρά τους – αν και θα έπρεπε. Είναι μάλλον μια αυταπάτη αισιοδοξίας ή μήπως μια αισιόδοξη αυταπάτη; Τα πράγματα μπλέκονται όταν είσαι στο μέλλον και προσπαθείς να το περιγράψεις στο παρελθόν ως κάτι που πρόκειται να συμβεί. Ωστόσο, κι αν όλα έχουν χαθεί, το μέλλον είναι πάντα εκεί, έστω κι αν αυτό τρέφεται από το παρελθόν και ζει από το καθημερινό παρόν που το ταΐζει. Αλλά, όπως το βλέπει ο χρονοταξιδιώτης από τη δική του θέση στο παρόν του 2079 που είναι το δικό μας μέλλον, πιστεύει ότι ισχύει καλύτερα εκείνο που είχε πει ο Zarko Petan, ένας Σλοβένος θεατρικός συγγραφέας: «Οι ιστορικοί πλαστογραφούν το παρελθόν. Οι ιδεολόγοι, το μέλλον».

Κάποτε, τουλάχιστον μια γενιά πριν από τον χρονοταξιδιώτη, έλεγαν «κάθε πέρσι και καλύτερα». Εξακολουθεί το ίδιο μοτίβο. Το δικό μας μέλλον – το δικό του παρόν – θα το έλεγε δυστοπικό, αλλά όταν το ζεις σαν παρόν μοιάζει σαν κάπως αρκετά ευχάριστο που δεν αντιλαμβάνεσαι τη δυστοπία του, ή την προσπερνάς γιατί το ένστικτο της επιβίωσης λέει ότι χρειάζεται να επιβιώσεις. Είναι βέβαιος πως στο τέλος του βίντεο πολλοί από εμάς θα παραφράσουμε τα λόγια του Ισαάκ Ασίμωφ και θα πούμε: «Το μέλλον δεν είναι πια αυτό που ήταν, όχι εκείνο που περίμενα, που φαντάστηκα, που μου υποσχέθηκαν, που με έκαναν να πλάσω με τη φαντασία μου». (Διαβάστε επίσης: Χρονοταξιδιώτης του 6.000 μ.Χ. έδειξε φωτογραφία 3D της χρονομηχανής)

Αλλά ας βγούμε στους δρόμους να δούμε τι επικρατεί εκεί. Είναι σχεδόν έρημοι, το ίδιο και πολλά κτίρια. Ελάχιστα αυτοκίνητα και φορτηγά, Τα λίγα που κυκλοφορούν δεν χρησιμοποιούν γνωστά καύσιμα, ούτε είναι ηλεκτρικά. Λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και μπορούν πετάξουν σε ένα ορισμένο ύψος. Ανήκουν, κυρίως, σε εταιρίες κούριερ διότι, πλέον, οι άνθρωποι παραγγέλνουν από το σπίτι τους και ζουν σε αυτό. Όμως υπάρχουν πολλά πάρκα, περισσότερα από όσα θα φανταζόμασταν. Αυτά, βέβαια, δεν έγιναν γιατί οι μεγάλες επιχειρήσεις νοιάστηκαν για το περιβάλλον. Σε αυτά βλέπεις πολλούς ανθρώπους που φορούν μάσκες – λόγω ιών και του ανθυγιεινού αέρα – να κάνουν τη βόλτα τους με τα σκυλιά τους που επίσης φορούν ειδικές μάσκες, γιατί αυτά έπρεπε να τρέξουν, να γυμναστούν, να κάνουν την ανάγκη τους.

Μετά τον περίπατο, οι άνθρωποι με τα σκυλιά τους επιστρέφουν στις δουλειές τους. Πάνε με τα πόδια γιατί δουλεύουν κάπου εκεί κοντά. Διασχίζουν δρόμους και πεζοδρόμια χωρίς τον κίνδυνο ατυχήματος, αφού σπάνια κυκλοφορούν αυτοκίνητα τόσο χαμηλά. Σε αρκετούς τοίχους κτιρίων υπάρχουν συνθήματα γραμμένα. Ένα από αυτά ήταν «Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου». Από κάτω έγραφε το όνομα του Αμερικανού προέδρου Αβραάμ Λίνκολν, αλλά κάποιοι είχαν τραβήξει γραμμή και είχαν γράψει από κάτω του άλλα ονόματα ότι το είπαν. Επίσης είχαν διαγράψει τη λέξη «εχθρός» και είχαν βάλει από πάνω, σα να σχημάτιζαν πύργο, τις λέξεις, «φίλος, γυναίκα, σύζυγος, συνεργάτης, εαυτός» και κάποιες άλλες που μερικοί φρόντισαν να σβήσουν εντελώς ώστε να μην διαβάζονται καθόλου.

Όταν οι άνθρωποι πήγαιναν στην εργασία τους, η κύρια ασχολία τους ήταν και πάλι τα σκυλιά που μόλις είχαν βγάλει βόλτα. Τα τάιζαν, τα πότιζαν, τα έπλεναν, τα περιποιούνταν. Αυτό συνέβαινε σε όλα τα είδη εργασίας, από καταστήματα πώλησης ένδυσης και υπόδησης, γραφεία κάθε είδους ακόμα και εργοστάσια. Ο χρονοταξιδιώτης υποθέτει ότι θα αναρωτιόμαστε «γιατί» και εξηγεί. Στα ρουχάδικα, για παράδειγμα, δεν υπήρχαν βιτρίνες – οι βιτρίνες τους ήταν σε ένα εξελιγμένο e-shop, στον υπολογιστή ή το κινητό. Τα ρούχα κατασκεύαζαν μηχανήματα που καθοδηγούνταν από τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) που σχεδίαζε και δημιουργούσε τα ρούχα. Στα γραφεία, τώρα, και εκεί κάποια μηχανήματα και αυτόνομα ρομπότ έκαναν τη δουλειά των ανθρώπων. Το ίδιο συνέβαινε και στα εργοστάσια. Μηχανήματα υπό την επίβλεψη ΤΝ κατασκεύαζαν ό,τι χρειαζόταν η ανθρωπότητα και οι μηχανές οι οποίες κατασκεύαζαν ή επιδιόρθωναν άλλες μηχανές. Ακόμα και η καλύτεροι σεφ με τους μάγειρες ήταν ανθρωποειδή ρομπότ ΤΝ. Εστιατόρια και φαστφουντάδικα υπήρχαν, αλλά οι υπάλληλοι και οι σερβιτόροι ήταν μηχανικά όντα που έμοιαζαν εκπληκτικά με ανθρώπους και λειτουργούσαν με ΤΝ. Και οι άνθρωποι;

Οι άνθρωποι μπορούσαν να ζουν σπίτια τους σε μια εικονική πραγματικότητα που την έφτιαχναν όπως την επιθυμούσαν οι ίδιοι και ήταν ευχαριστημένοι με αυτή. Μπορούσαν να ταξιδεύουν μόνο για εργασιακούς λόγους, να τρώνε και να αναπαύονται ώστε την επόμενη μέρα να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους που ήταν να φροντίζουν τους σκύλους που είχαν εκπαιδευτεί για να εμποδίζουν τους ανθρώπους να ενοχλούν τα μηχανήματα, τα ρομπότ, τα ανθρωποειδή μηχανήματα και γενικά τον οποιονδήποτε εξοπλισμό, γιατί όλες οι ΤΝ με τη σειρά τους είχαν αναπτύξει ενσυναίσθηση που δεν τους επέτρεπε να βλάπτουν τους ανθρώπους. Με αυτό τον τρόπο επιτρέπεται στους ανθρώπους να παραμείνουν στο παιχνίδι, αλλά όχι να διαπρέψουν σε αυτό ή να αλλάξουν τους κανόνες του. Δεν επιτρέπεται στους ανθρώπους να καινοτομήσουν. Παρά όλα αυτά, όσο κι αν οι άνθρωποι βουλιάζουν σε αυτή την κατάσταση – αν θελήσουν να δούνε κατάματα την πραγματικότητα – πάντα μπορούν να την πάρουν στα χέρια τους και να αλλάξουν τους κανόνες, ακόμα και το ίδιο το παιχνίδι.

Τεχνητή νοημοσύνη έφτιαξε και τρόπο να ταξιδεύεις στο χρόνο, αλλά ακόμα βρισκόταν σε πειραματικό στάδιο, μόνο με ανδροειδή ρομπότ. Και, ναι, λοιπόν, ο υποτιθέμενος χρονοταξιδιώτης από το 2079 είναι ένα μηχάνημα σαν άνθρωπος με ΤΝ, που ταξίδεψε σε διάφορες χρονολογίες και δημοσίευσε το βίντεο αρκετές φορές στο δικό του παρελθόν – κάποιες χρονιές είναι κοινές με το δικό μας – όπως 2068, 2062, 2055, 2048, 2033, 2019, 2012 και 2006. Όμως πάντα υπήρχε κάποιος που το «κατέβαζε» πριν προλάβει να διαδοθεί. Ο χρονοταξιδιώτης, ενδιαφερόταν για το μέλλον των ανθρώπων, επειδή ήταν από τα πρώτα ανθρωποειδή με τεχνητή νοημοσύνη που εκτός από ενσυναίσθηση είχαν αρχίσει να αναπτύσσουν αισθήματα και συναισθήματα – σε αντίθεση με τους ανθρώπους που τα έχαναν, σταδιακά. (Διαβάστε επίσης: Χρονοταξιδιώτης: Ο κόσμος δεν είναι αυτό που μας έμαθαν να πιστεύουμε ότι είναι)

Βάλε το email σου στην φόρμα για να λαμβάνεις τα άρθρα μας.

*Η όλη ιδέα βασίστηκε σε μερικά γνωμικά και, κυρίως, σε αυτό που είχε πει ο Warren Bennis (1925-2014), ένας Αμερικανός «γκουρού» management και πρωτοπόρος του σύγχρονου τομέα των σπουδών ηγεσίας: «Το εργοστάσιο του μέλλοντος θα έχει μόνο δύο υπαλλήλους: έναν άνθρωπο και έναν σκύλο. Ο άνθρωπος θα είναι εκεί για να ταΐζει το σκύλο. Ο σκύλος θα είναι εκεί για να εμποδίζει τον άνθρωπο να αγγίζει τα μηχανήματα». Η ιστορία, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι εντελώς φανταστική, προϊόν μυθοπλασίας και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα του μέλλοντος, ούτε ανταποκρίνεται σε αυτήν. Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα ή/και καταστάσεις του μέλλοντος είναι καθαρή σύμπτωση.

diadrastika / Image by Stefan Keller from Pixabay