Όταν ο Άγγελος Τανάγρας έγραφε για άλλους κατοικημένους κόσμους, το 1927
«Εις το ερώτημα αυτό δέν ειμπορούσε να απαντήση κανείς άλλοτε ή με εικασίας καί αυθαιρέτους συλλογισμούς. Εύκολον δέ ακόμη εις τόν καθ’ένα νά παραθέση προχειρολογίας. Άραγε όμως η επιστήμη μας παρέχει σήμερον δεδομένα επί των οποίων βασιζόμενοι νά εμβαθύνωμεν σοβαρότερον εις τήν λύσιν του ζητήματος;
Και πρώτον σήμερον γνωρίζομεν, ότι η Γη είναι ασήμαντος πλανήτης ηλιακού συστήματος, ακολουθών τόν κεντρικόν μας Ήλιον, εις τά βάθη του αχανούς, ότι ολόκληρον τό ηλιακόν μας σύστημα είναι απλούν κοσμικόν άτομον εν μέσω μυριάδων άλλων αποτελούντων τόν Γαλαξίαν καί ότι Γαλαξίαι όπως εκείνος εις τόν οποίον ανήκομεν είναι απειράριθμοι, εκτεινόμενοι επ’άπειρον όπου φθάνει η δύναμις των οπτικών μας εργαλείων.
Διαβάστε επίσης: Άγγελος Τανάγρας: Τηλεκινητικά φαινόμενα και Ψυχή
Εξ άλλου η φυσική μας διδάσκει, ότι άπασα η υλική πλάσις αποτελείται από τήν αυτήν ουσίαν. Τόν άυλον Αιθέρα εν καταστάσει κραδασμού καί ότι τό σχέδιον του σύμπαντος, τόσον των αοράτων ατόμων όσον καί των τεραστίων Ηλιακών συστημάτων είναι το αυτό.
Εις κεντρικός πυρήν – Ήλιος μέ αρνητικά γύρω του Ηλεκτρόνια – πλανήτας, πάντα διεπόμενα από τούς ιδίους απολύτως νόμους, αφ’ου εις τήν πλάσιν δέν υπάρχει μέγα καί μικρόν άτινα καθείς αντιλαμβάνεται αναλόγως του αναστήματός του.
Ακόμη δέ απόδειξιν ότι όλοι οι κόσμοι του απείρου συνίστανται εκ των αυτών στοιχείων έχομεν τό Φασματοσκόπιον, τό οποίον αναλύον τό φως εκάστου άστρου μας δεικνύει ακριβώς τά ίδια συστατικά του πλανήτου μας.
Όπως όμως εις έκαστον άτομον η ποικίλλουσα ποιότης των ηλεκτρονίων αποτελεί τήν διαφορετικήν μορφήν του καί έχομεν τα διάφορα Κύρια σώματα καί τάς φυσικάς ενώσεις των, φυσική είναι η υπόθεσις ότι καί τά διάφορα Ηλιακά συστήματα, τά άτομα αυτά του απείρου, αναλόγως του ποσού και της κινήσεως των πλανητών αυτών ν’αποτελούν διαφόρους ποικιλίας. Δηλαδή διάφορα είδη κόσμων μέ τήν αυτήν πάντοτε βάσιν συστάσεως.
Όντως δέ η Αστρονομία μας μανθάνει, ότι υπάρχουν κόσμοι μέ πολλούς Ηλίους καί πλανήτας, μέ πολλάς σελήνας κτλ. Φυσικόν δέ επίσης νά υπάρχουν καί άλλα ηλιακά συστήματα όμοια πρός τό ιδικόν μας καί όμοιοι πλανήται πρός τήν Γην καί εις διάφορα στάδια της εξελίξεως της, επειδή η πλάσις δέν είνε κάτι αποκρυσταλλωμένον καί στάσιμον αλλά διαρκής εξέλιξις. Παλαιότερα συστήματα καταστρέφονται καί νέα αναγεννώνται.
Όντως δέ τό τηλεσκόπιον μας απεκάλυψε, ότι υπάρχουν καί άλλοι κόσμοι μέ ατμόσφαιραν καί μέ περιοδικήν απομάκρυσιν από τόν ήλιον, ήτοι μέ εποχάς: Άνοιξιν, θέρος, χειμώνα κτλ. ως ο Άρης. Υπάρχουν καί εις άλλα ηλιακά συστήματα πλανήται όπως η Γη ευρισκόμενοι μάλιστα είτε εις περιόδους τάς οποίας διέτρεξεν ήδη ο ιδικός μας είτε εις στάδια εξελίξεως μεταγενέστερα. Άπαξ δέ τούτου τεθέντος, η ανάπτυξις καί εξέλιξις της ζωής επ’αυτών είνε τό μοιραίον καί αναγκαίον.
Ώστε όχι πιθανόν, αλλά βεβαίως εις άλλα ηλιακά συστήματα ευρισκόμενα εις τάς ιδίας συνθήκας πρός τό ιδικόν μας θά ευρίσκονται άνθρωποι. Άλλοι εις πρωτόγονον ακόμη κατάστασιν, άλλοι εις περιόδους τάς οποίας διήλθεν ήδη η γήινη ανθρωπότης καί άλλοι ίσως εις στάδια αναπτύξεως πολύ ανωτέρα.
Η ύπαρξις ζωής εντελώς ομοίας μέ τήν ιδικήν μας εις άλλους κόσμους είνε κάτι λογικόν καί απαραίτητον, όπως η θέα ενός ατόμου συνεπάγεται τήν ύπαρξιν καί άλλου ομοίου, ενός κρυστάλλου άλλου κρυστάλλου, ενός φυτού, ενός ζώου, άλλων ζώων καί άλλων φυτών. Αυτό τουλάχιστον είνε τό συμπέρασμα λογικής βασιζομένης επί των νεωτάτων κατακτήσεων της επιστήμης και εις τήν οποίαν καμμία επιστημονική αντίρρησις δέν αντιτίθεται.
Μοιραίως πρέπει νά υπάρχουν καί άλλοι πλανήται όπως η Γη καί άλλοι άνθρωποι όμοιοί μας.»
Περιοδικό «Ψυχικαί Έρευναι», έτος 3ον, τεύχος 9ον, Σεπτέμβριος 1927, κείμενο: «Υπάρχουν άλλοι κατοικημένοι κόσμοι;» υπό τον Άγγελο Τανάγρα.
Ο Άγγελος Τανάγρας (πραγματικό όνομα: Άγγελος Ευαγγελίδης) αποτέλεσε εμβληματική προσωπικότητα των αρχών του 20ου αιώνα. Ήταν εκείνος που ώθησε την ελληνική κοινότητα να ασχοληθεί σοβαρά με την μελέτη των παραφυσικών φαινομένων, μέσα από τα πειράματα που πραγματοποιούσε την δεκαετία του 1920 στην Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών που είχε ιδρύσει, η πρώτη εταιρία που ασχολήθηκε επιστημονικά με τη μελέτη και τη καταγραφή παραφυσικών και τηλεπαθητικών φαινομένων στην Ελλάδα, ενώ θεωρείται από πολλούς «πατέρας της ελληνικής παραψυχολογίας».
Η εταιρεία του αναγνωρίστηκε από την αντίστοιχη Βρετανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών, όμως δεν έτυχε της ίδιας αναγνώρισης στην Ελλάδα.
Επίσης, ίδρυσε το περιοδικό «Ψυχικαί Έρευναι», στα πλαίσια της κυκλοφορίας του οποίου διοργάνωσε και το 4ο διεθνές Ψυχοφυσιολογικό Συνέδριο, που διεξήχθη στην Αθήνα. Η προσπάθεια του Τανάγρα, προσέλκυσε μεγάλα ονόματα της τότε παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας να γίνουν μέλη της Εταιρείας, όπως τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, την Μαρία Κιουρί, τον Ζίγκμουντ Φρόιντ, την Αλεξάνδρα Χωρέμη Μπενάκη, που βοηθούσε και οικονομικά την εταιρεία, και άλλους.
Απεβίωσε πλήρης ημερών το 1971 σε ηλικία 94 ετών. Πολύ καιρό πριν πεθάνει είχε εκφράσει τη λύπη του ότι η ίδρυση της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, που ήταν αυστηρά επιστημονική, υπήρξε πρόωρη για την Ελλάδα, «όπου το πλείστον ή αδιαφορεί ή εξακολουθεί να ενδιαφέρεται διά εντυπωσιακάς παρεξηγήσεις των ψυχικών φαινομένων και αυταπάτας, όπως δήθεν επικοινωνιών με πνεύματα νεκρών».
