Τι είναι οι πόλεις των 15 λεπτών; Μία αθώα στρατηγική; Γιατί οι πολίτες εναντιώνονται; Γιατί ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Τι είναι οι πόλεις των 15 λεπτών;
Ορισμός πόλεων 15 λεπτών
Επίσημα, η ιδέα των πόλεων 15 λεπτών κερδίζει δημοτικότητα ως ένα νέο μοντέλο πολεοδομικού σχεδιασμού που στοχεύει στην προώθηση της βιωσιμότητας και ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η ιδέα πίσω από μια πόλη 15 λεπτών είναι ότι όλες οι ανάγκες ενός πολίτη, όπως καταστήματα, σχολεία και πάρκα, μπορούν να προσεγγιστούν μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια ή με το ποδήλατο.
Αυτό το αστικό έργο αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων των πόλεων και την κάλυψη όλων των αναγκών της καθημερινής ζωής σε μια μικρή ακτίνα.
Η ιδέα αναπτύχθηκε το 2015 από έναν πολεοδόμο στη Γαλλία και έκτοτε έχει απογειωθεί παγκοσμίως με πόλεις όπως το Παρίσι, η Μελβούρνη και η Ουτρέχτη να εφαρμόζουν την ιδέα. Ωστόσο, η έννοια της πόλης των 15 λεπτών γίνεται όλο και περισσότερο αντικείμενο παραπληροφόρησης και θεωριών συνωμοσίας σε παγκόσμια κλίμακα.
Διαβάστε επίσης: H Πόλη Χωρίς Αστυνομία με 0% Ανεργία 1200 ευρώ Μισθό και Σπίτια με 15 ευρώ τον Μήνα
Τι είναι, λοιπόν, οι πόλεις των 15 λεπτών; Μία αθώα στρατηγική; Ουτοπία ή δυστοπία; Γιατί οι πολίτες εναντιώνονται; Γιατί ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων;
Προέλευση και εξέλιξη της έννοιας
Η προέλευση και η εξέλιξη της έννοιας των πόλεων 15 λεπτών αποτελούν αντικείμενο πολλών συζητήσεων. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ιδέα υπάρχει εδώ και δεκαετίες, ενώ άλλοι αποδίδουν την πρόσφατη δημοτικότητά της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον βιώσιμο αστικό σχεδιασμό.
Οι εικόνες παρουσιάζουν επίσης σύγχρονες αναπτυξιακές προτάσεις, καθώς ο σχεδιασμός της πόλης είναι μια συνεχής και αδιάκοπη διαδικασία.
Ο στόχος της ιδέας της πόλης των 15 λεπτών είναι η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής για τους κατοίκους των πόλεων, η μείωση της ρύπανσης και η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Παραδείγματα πόλεων που έχουν εφαρμόσει την ιδέα
Ήδη, αρκετές πόλεις σε όλο τον κόσμο έχουν εφαρμόσει ή σκοπεύουν να εφαρμόσουν το 15λεπτο σχέδιο πόλης με διάφορα προγράμματα.
Η ολλανδική πόλη της Ουτρέχτης έχει ήδη εφαρμόσει την ιδέα της πόλης των 15 λεπτών και η μελέτη, η οποία βασίζεται σε δεδομένα από την περίοδο 2019-2020, δείχνει ότι η ιδέα ήταν επιτυχής στη μείωση της χρήσης αυτοκινήτου και στην προώθηση βιώσιμων επιλογών μεταφοράς.
Αυτό το νέο μοντέλο πολεοδομικού σχεδιασμού εφαρμόζεται σε διάφορες χώρες παγκοσμίως με στόχο τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών τους, όπως το προτείνουν οι σχεδιαστές της.
Πλεονεκτήματα των πόλεων 15 λεπτών
Οι πόλεις 15 λεπτών είναι ένας σχεδιασμός που έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους.
Με αυτόν τον σχεδιασμό, οι κάτοικοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις βασικές ανάγκες τους, όπως καταστήματα, σχολεία, πάρκα και περιοχές, σε απόσταση περίπου 15 λεπτών με τα πόδια ή το ποδήλατο.
Αυτό μπορεί να μειωθεί στον χρόνο μετακίνησης και της κυκλοφοριακής συμφόρησης στις πόλεις, καθώς και σε βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Πέρα από τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, οι πόλεις 15 λεπτών προέρχονται από μια πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον διαβίωση.
Οι κάτοικοι μπορούν να μετακινηθούν με τα πόδια ή το ποδήλατο, μειώνοντας την ανάγκη για ταξίδια με αυτοκίνητο. Αυτό θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα οδηγήσει στη βελτίωση της ατμόσφαιρας στις πόλεις.
Προκλήσεις στην εφαρμογή πόλεων 15 λεπτών
Απαιτήσεις πολεοδομικού σχεδιασμού και υποδομής
Η ιδέα των πόλεων των 15 λεπτών έχει κερδίσει δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια ως ένα νέο μοντέλο πολεοδομικού σχεδιασμού με στόχο τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για τους κατοίκους των πόλεων.
Η ιδέα πίσω από μια πόλη 15 λεπτών είναι να δημιουργηθούν γειτονιές όπου οι κάτοικοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις καθημερινές τους ανάγκες, όπως εργασία, σχολείο, παντοπωλεία και δραστηριότητες αναψυχής, μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια ή με το ποδήλατο από τα σπίτια τους.
Ωστόσο, η εφαρμογή αυτού του μοντέλου παρουσιάζει αρκετές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για πολεοδομικό σχεδιασμό και υποδομές.
Δεν είναι και τόσο εύκολο να μεταφέρεις εργατικά χέρια ή υπαλλήλους στο χώρο μιας γειτονιάς, αν δεν αλλάξεις τους ανθρώπους που δουλεύουν ή αν δεν μεταφέρεις μέρος του κτιρίου…
Διαβάστε επίσης: Βασιλίσκος του Ρόκο: Το πιο τρομακτικό Πείραμα Σκέψης
Μάλλον ουτοπικό. Βέβαια, αν επιβληθεί, μπορεί να γίνει δυστοπικό.
Οικονομική σκοπιμότητα και χρηματοδότηση
Μία από τις κύριες προκλήσεις για την υλοποίηση πόλεων 15 λεπτών είναι η οικονομική σκοπιμότητα και η χρηματοδότηση ενός τόσο μεγάλης κλίμακας έργου.
Το κόστος της ανάπτυξης νέων υποδομών και του επανασχεδιασμού των υφιστάμενων αστικών περιοχών μπορεί να είναι απαγορευτικά ακριβό και μπορεί να είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για ένα τέτοιο έργο.
Επιπλέον, μπορεί να υπάρξει αντίσταση από τους προγραμματιστές και τους ιδιοκτήτες ακινήτων που πρόκειται να χάσουν κέρδη από τις αλλαγές στο αστικό τοπίο.
Κοινωνικά και πολιτισμικά εμπόδια στην αλλαγή
Μια άλλη πρόκληση για την εφαρμογή πόλεων 15 λεπτών είναι τα κοινωνικά και πολιτιστικά εμπόδια στην αλλαγή.
Πολλοί κάτοικοι μπορεί να είναι ανθεκτικοί στις αλλαγές στις κοινότητές τους και μπορεί να υπάρχουν πολιτιστικοί ή κοινωνικοί κανόνες που καθιστούν δύσκολη την εφαρμογή των απαραίτητων αλλαγών.
Για παράδειγμα, σε ορισμένες κοινότητες, η ιδιοκτησία αυτοκινήτου θεωρείται ως σύμβολο κατάστασης και μπορεί να είναι δύσκολο να πειστούν οι κάτοικοι να εγκαταλείψουν τα αυτοκίνητά τους για να περπατήσουν ή να κάνουν ποδήλατο.
Έτσι, η εφαρμογή πόλεων 15 λεπτών απαιτεί όχι μόνο αλλαγές στο φυσικό τοπίο αλλά και αλλαγές στα κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα.
Θεωρίες συνωμοσίας και όργιο παραπληροφόρησης
Αν και η ιδέα φαίνεται να αποτελεί μία αθώα στρατηγική, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και σχημάτισε αρκετές θεωρίες συνωμοσίας που, φυσικά, θεωρούνται ανυπόστατες από τους ιθύνοντες και τις mainstream ροές. Ας δούμε ποιες είναι αυτές.
Όλα ξεκίνησαν στην πόλη της Οξφόρδης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν ανακοινώθηκε σχέδιο με στόχο τη μείωση των αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης και οι οδηγοί να περνούν από ορισμένους δρόμους.
Αυτό δημιούργησε σύγχυση και έδωσε την εντύπωση περιορισμού των ανθρώπων στις γειτονιές τους, οι οποίες θα αποτελούν πλέον φυσικές φυλακές – κάποιοι είπαν πω «οι γειτονιές των 15 λεπτών είναι κλιματικές φυλακές» – και ότι οι κάτοικοι θα χρειάζονται άδεια για να βγουν έξω από αυτές. Αυτή η αντίδραση έφερε διαδηλώσεις.
Μάλιστα, κάποιοι πολίτες ισχυρίστηκαν πως ο εγκλεισμός που έφερε η πανδημία ήταν ένα κοινωνικό πείραμα και μία προετοιμασία, προκειμένου οι άνθρωποι να αρχίζουν να συνηθίζουν στον περιορισμό της μετακίνησης και σταδιακά της ελευθερίας τους.
Επίσης δεν είναι και λίγοι όσοι υποστήριξαν ότι οι πόλεις των 15 λεπτών, όπως τις ονειρεύονται οι σχεδιαστές τους δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν ουσιαστικά αν δεν γίνουν αλλαγές στα κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτιστικά πρότυπα – ενδεχομένως και αλλοίωση των οικογενειακών σχέσεων,
Πάντως, οι τοπικοί αξιωματούχοι διέψευσαν πως ο απώτερος σκοπός είναι να περιορίσουν τους ανθρώπους στα σπίτια ή στις γειτονιές τους. «Αυτό είναι κατηγορηματικά ψευδές», είπαν ανάμεσα σε άλλα. Κακώς οι άνθρωποι πιστεύουν σε τέτοιου είδους θεωρίες συνωμοσίας. Δεν θα υπάρχει περιορισμός στις μετακινήσεις και τις ατομικές τους ελευθερίες.
Διαβάστε επίσης: «Ζούμε στο Μεγαλύτερο Πείραμα Συμπεριφοράς Όλων των Εποχών», σχετικά με τα social media
Για άλλη μια φορά κατηγορήθηκαν οι χρήστες του διαδικτύου για το μίσος που διακινούν ενάντια σε κάθε αθώα στρατηγική και πρόταση που σκοπό έχει την προώθηση της βιωσιμότητας και ενός υγιεινού τρόπου ζωής και, επιπλέον, πως αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον πραγματικό κόσμο.
Με πληροφορίες από kathimerini.gr, euronews.com, dw.com
diadrastika / Image by Valerii_Honcharuk from depositphotos.com
